เพื่อความปลอดภัยต่อ ควรเรื่องใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน สากล หรือมาตรฐาน มอก. อย่างรางไฟ PowerConneX ที่จะปลอดภัยแน่นอน หมดกังวลกับปัญหาเพลิงไหม้
กระแสการเกิดเพลิงไหม้ในช่วงปี 2018-2019 นั้น เรียกได้ว่าอยู่ในระดับที่ไม่สูงมาก หากเทียบกับปีก่อนๆ เนื่องจากมีการรณรงค์กันในหลายๆ ช่องทาง และได้รับการสนับสนุนอย่างดีจากภาครัฐบาล และทางภาคเอกชนที่เป็นผู้ผลิต แต่ความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นกลับสูงอย่างมากอย่างน่าใจหาย ด้วยปัจจัยที่สำคัญอย่างหนึ่งที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในสังคมไทยของเรานั่นคือ ความต้องการใช้ไฟฟ้าเพิ่มสูงขึ้น เนื่องจากเทคโนโลยีที่ขยายตัวและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง แล้วสิ่งเหล่านี้เกี่ยวข้องอย่างไรกับการเกิดเพลิงไหม้?

จากกราฟเราจะเห็นว่านับตั้งแต่ปี 2542 จำนวนการเกิดอัคคีภัยลดลง จะด้วยวิทยาการหรือองค์ความรู้ต่างๆ ที่ช่วยป้องกันความเสี่ยง แจ้งเตือนก่อนไฟลุกลาม ผู้คนเอาใจใส่ดูแลป้องกันภัยมากขึ้น หรืออะไรก็ตามที่ทำให้ไฟไหม้น้อยลง แต่จากมูลค่าความเสียหายที่เกิดขึ้นกลับไม่เคยลดลง และนับวันมีแต่จะสูงขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเหตุนั้นเกิดขึ้นในพื้นที่เศรษฐกิจ
ไฟฟ้าลัดวงจร คืออะไร?
ไฟฟ้าลัดวงจร (Short Circuit) คือการที่จุด 2 จุดในวงจรไฟฟ้าซึ่งมีแรงดันไฟฟ้าต่างกันมาแตะหรือสัมผัสกัน หรือมีตัวนำไฟฟ้ามาสัมผัสกันระหว่าง 2 จุดนั้น ทำให้เกิดการถ่ายเทพลังงานจำนวนมาก มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านระหว่าง 2 จุดนั้นเป็นปริมาณมาก
เมื่อไฟลัดวงจร จะมีความร้อนสูงในจุดที่แตะสัมผัสกัน และอาจเกิดประกายไฟขึ้น ซึ่งถ้าในบริเวณนั้นมีวัสดุที่เป็นเชื้อเพลิงอยู่ ก็มีโอกาสที่จะนำไปสู่เหตุไฟไหม้ได้นั้นเอง
ซึ่งส่วนใหญ่การสรุปปัญหาหรือสาเหตุของเพลิงไหม้นั้นใช้เวลานาน และพิสูจน์ได้ค่อนข้างยาก แต่เหตุผลสุดท้ายที่มักสรุปกันคือการระบุสาเหตุเพลิงไหม้ว่าเกิดจาก ไฟฟ้าลัดวงจร ซึ่งแท้จริงแล้วปัญหาไฟฟ้าลัดวงจรนั้น ห่างไกลจากสาเหตุของเพลิงไหม้อย่างมาก ด้วยเหตุผลสำคัญดังนี้
- อาคารสำนักงาน อาคารพาณิชย์ หรือแม้แต่บ้านพักอาศัยนั้น มีขั้นตอนการขอใช้ไฟฟ้าที่ชัดเจนอยู่แล้วไม่ว่าจะเป็น การขอใช้ไฟฟ้าจากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค หรือการไฟฟ้านครหลวงนั้น ผู้ขอใช้ไฟฟ้าจะต้องติดตั้ง ตู้ควบคุมไฟฟ้า/ตู้ Load/MCU ให้เสร็จเรียบร้อยแล้ว เมื่อเจ้าหน้าที่ของการไฟฟ้าตรวจสอบความเรียบร้อยแล้ว จึงจะดำเนินการขยายเขต หรือลากสายไฟฟ้าเข้าไปให้สู่ผู้ใช้ไฟฟ้า จึงรับประกันได้ว่าผู้ใช้ไฟฟ้าจะต้องมี Main Circuit Breaker ที่ได้รับมาตรฐานในการป้องกันผู้ใช้ไฟฟ้าจากการเกิดการลัดวงจรได้
- การเกิด Arc ที่เกิดจากการช็อตที่กระแสไฟฟ้า 220V จะทำให้เกิดความร้อนจนสามารถเกิดเพลิงลุกไหม้ได้นั้น จะต้องเกิด Arc เป็นระยะเวลานึง อาจจะใช้เวลา 15-20 วินาที เพื่อให้เกิดความร้อนเพียงพอในการเกิดเพลิงไหม้ หรืออาจจะเร็วกว่านั้นหากมีเศษกระดาษ เศษฝุ่น เศษขี้เลื่อย ฯลฯ ช่วยนำการเกิดประกายไฟ แต่ถึงแม้กระนั้น Circuit Breaker มาตรฐาน หรือสินค้าราคาถูกที่ขายในท้องตลาด ก็ยังมีความเร็วในการตัดกระแสลัดวงจรได้ในระดับความเร็วอย่างมากที่ 0.1 วินาที ซึ่งเพียงพออย่างมากในการป้องกันการลัดวงจร
ไฟฟ้าลัดวงจร ไม่ ทำให้เกิดเพลิงไหม้ จริงไหม?
ไฟฟ้าลัดวงจร ยังคงมีผล และเป็นปัจจัยทำให้เกิดเพลิงไหม้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่ใช่สาเหตุหลัก เนื่องจากต้องอาศัยภาวะแวดล้อม และความบกพร่องของอุปกรณ์ป้องกันร่วมด้วย จึงจะทำให้เกิดเพลิงไหม้ กล่าวโดยสรุปสาเหตุและต้นเหตุของการเกิดเพลิงไหม้ โดยแท้จริงแล้วมีสาเหตุหลักๆ ดังนี้
- การใช้กระแสไฟฟ้าเกินกำหนด เป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุดที่เกิดเพลิงไหม้ เนื่องจากเมื่อมีการใช้ไฟฟ้าเกินกำลังที่อุปกรณ์ต่อพ่วงสามารถรับไหว หรือสายไฟฟ้าขนาดเล็กเกินกว่าจะรับโหลดของกระแสไฟฟ้าไหว จะเกิดความร้อนสะสม และร้อนมากขึ้นเรื่อยๆ จนสูงขึ้นถึง 800°C ณ จุดนี้จะเกิดการลุกไหม้ และหลอมละลายของวัสดุที่ห่อหุ้มหรือสัมผัสอยู่ และทำให้ไฟลามอย่างรวดเร็ว เนื่องจากอุณภูมิสูงมากเกินกว่าวัสดุหลายๆ ชนิดจะสามารถรับไหว ไม่ว่าจะเป็น Jacket ที่หุ้มสาย, พลาสติกที่ใช้ทำวัสดุภายนอกของชุดสายพ่วง เมื่อวัสดุดังกล่าวหลอมละลายและสัมผัสอุปกรณ์ต่างๆ ภายในบ้านจึงติดไฟได้อย่างง่ายดาย
- การเกิดประกายไฟ (Arc) ภายในชุดสายพ่วง หรืออุปกรณ์ไฟฟ้าภายในบ้าน เกิดจากการที่ขั้วสัมผัสไฟฟ้านั้น ไม่สัมผัสกันอย่างแนบสนิท จึงทำให้เกิดประกายไฟอ่อนๆ ภายใน เมื่อเวลาผ่านไปนานประกายไฟดังกล่าวจะทำให้เกิดความร้อนสะสมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในกรณีที่การเกิดประกายไฟนั้นรุนแรงมากๆ อุปกรณ์ Circuit Breaker จะช่วยตัดกระแสไฟฟ้าให้ได้ แต่หากอยู่ในระดับที่ไม่รุนแรงแต่ต่อเนื่อง กรณีนี้จะอันตรายอย่างมาก